Vandaag opende het journaal met de Vestia-affaire. De hoorcommissie doet vandaag verslag van zijn bevindingen van het onderzoek naar de gebeurtenissen bij deze woningcoöperatie. Er worden alvast conclusies getrokken. Er is veel fout gegaan bij Vestia en de topman heeft zich verrijkt. Vestia is niet enig in zijn soort. In de samenleving is er veel onvrede over wantoestanden in het beleid bij grote bedrijven en instellingen, terwijl de verantwoordelijken worden gespekt of zichzelf hebben gespekt met gigantische bonussen en afkoopsommen. Volgens de verslaggever mag je dat geen maffiapraktijken of corruptie noemen, maar ik doe dat voor het gemak toch maar even wel.

Ons kapitalistische liberale systeem kenmerkt zich door een enorme hebzucht. Deze hebzucht wordt uitgedrukt in geld. Geld betekent macht en geluk en wie het dichtst bij het vuur zit, warmt zich het hardst. Om nu de praktijken bij b.v. Vestia alleen maar toe te schrijven aan die ongebreidelde hebzicht gaat te ver. De topmannen zouden niet in de verleiding komen als er goed toezicht was. Er bestaat tegenwoordig een professioneel governancesysteem: een Raad van bestuur, waarop toegezien wordt door een Raad van toezicht. Bij dat toezicht gaat het veelal fout. Ongetwijfeld zitten er veel bekwame mensen in die Raad van toezicht, maar de kans dat er veel slechte mensen in zitten is heel groot; mensen die het kaf van het koren niet kunnen en niet willen onderscheiden. Dit heeft alles te maken met hoe mensen op die positie zijn terechtgekomen. Om een leuk baantje te krijgen, is het tegenwoordig heel belangrijk dat je goed kunt netwerken. Op zich is daar niets mis mee, maar als er sprake is van een old boysnetwerk dan is dat toch wat minder. Het lijkt er steeds meer op, dat in de top mensen elkaar een vriendendienst bewijzen en elkaar aantrekkelijke baantjes toebedelen. Hoe kun je binnen zo'n netwerk je vriendje in hetzelfde netwerk eerlijk controleren en aanspreken. En als het misloopt, wie is er dan de schuldige? Mag je dit nu wel of niet corrupt of maffia-achtig noemen? Buiten dit blijken de deelnemers dikwijls te getuigen van gewetenloosheid en gespeend van elk moreel besef. Hiervan getuigen zij als ze ter verantwoording worden geroepen door de samenleving. Mag dit crimineel genoemd worden? Als ik steel, dan krijg ik straf, maar deze jongens en meisjes komen er veelal mee weg.